Szlakiem Latarni Morskich - lipiec 2017 r.
Szlakiem latarni morskich to pierwsza, ale z pewnością nie ostatnia wyprawa naszej nieformalnej, lecz nieźle zorganizowanej grupy. Na ten wyjazd umówiliśmy się w 5 osób. Jurek i Krzysztof dołączyli do naszej grupy w następnym roku, a Jerzy i Tomek w kolejnych latach.
Podobno dla prawdziwego motocyklisty sama droga może być celem, tak więc głównie chodziło o jazdę jako taką. Ponieważ lepiej się jedzie kiedy wyznaczony jest jakiś cel, trzeba było go wymyśleć. W 2017r. padło na wybrzeże Bałtyku i wtedy przyszedł nam do głowy pomysł, żeby odwiedzić wszystkie polskie latarnie morskie. Obraliśmy kierunek z zachodu na wschód, ponieważ w tym właśnie kierunku najczęściej wieje wiatr oraz mniej dokuczliwe jest słońce, które świeci w oczy tylko w godzinach porannych. Z tego też powodu nie musieliśmy zrywać się zbyt wcześnie rano. Poza tym jazda miała być przyjemnością, a nie obowiązkiem. Po ustaleniu daty wyjazdu można było zarezerwować pierwszy nocleg, natomiast kolejne noclegi były wielką improwizacją. Załatwialiśmy je doraźnie w zależności od przejechanej danego dnia trasy. Na szczęście w dzisiejszych czasach nie ma z tym większego problemu. Pierwszego dnia dojechaliśmy do Świnoujścia, pokonując odcinek ponad 400km. Po drodze, w okolicy Stargardu odwiedziliśmy jeszcze dalszą rodzinkę Zdzisława. Tego samego dnia zaliczyliśmy pierwszą latarnię z naszej listy. Latarnia w Świnoujściu to jedna z najstarszych czynnych i najwyższa tego typu budowla na polskim wybrzeżu. Zbudowana została w połowie XIX wieku na prawym brzegu Świny. Ma 65 m wysokości. Mieści się w niej niewielkie muzeum.
Pierwszą noc spędziliśmy w wiosce Lubin, w przepięknie położonym nad Zalewem Szczecińskim apartamencie "Pod Gruszą". Mili gospodarze, przyjemna atmosfera oraz wspaniałe widoki na niezwykle urozmaicony krajobraz Zalewu Szczecińskiego i Jeziora Wicko Wielkie. Pogoda dopisywała, a zimne piwko smakowało wybornie. Początek wyprawy wymarzony.
Rano opuściliśmy to gościnne miejsce i przez Międzyzdroje udaliśmy się do latarni morskiej Kikut. Jest to w pełni zautomatyzowana, stosunkowo niewysoka, bowiem usytuowana na sporej wydmie latarnia, nie wymagająca stałej obsługi, ale niestety nie udostępniona do zwiedzania. Żeby do niej dotrzeć musieliśmy przejść pieszo spory odcinek przez zalesione wydmy. Nasze motocyklowe ubranka nie ułatwiały zadania, ale jak się okazało później, była to zaledwie niewinna przygrywka do naszych dalszych przygód.
Następnie dojechaliśmy wzdłuż wybrzeża do wioski Niechorze, zwiedzając po drodze nadmorskie miejscówki Dziwnów i Trzęsacz. Latarnia w Niechorzu to jedna z najbardziej obleganych latarni nad Bałtykiem. Jej bardzo charakterystyczna sylwetka góruje nad całą gminą Rewal. Od dołu przekrój budowli jest czworokątny by przejść później w ośmiokąt. W czasie II wojny światowej częściowo została zniszczona, ale po wojnie udało się ją odbudować. Klifowy brzeg zabezpieczono przed podmyciem betonowymi opaskami. Jest udostępniona do zwiedzania, a z jej szczytu można podziwiać piękny widok na morze i okolicę. Żeby jednak móc podziwiać te widoki trzeba pokonać 210 schodów. Latarnia jest czynna i udostępniona do zwiedzania.
Tego samego dnia zaliczyliśmy czwartą już na naszej trasie latarnię morską w Kołobrzegu. Wybudowana w 1947 roku, stanowi jednocześnie pomnik upamiętniający zwycięstwo nad Niemcami w II wojnie światowej. Znajduje się przy wejściu do portu, przy ujściu Parsęty do Bałtyku. Ma wysokość 26m i jest udostępniona do zwiedzania. Z góry można podziwiać piękny widok na morze, port wojenny i handlowy oraz panoramę miasta. W podziemiach latarni znajduje się Muzeum Minerałów. Na nocleg udaliśmy się do Sianożęt, spotykając się przy okazji z zaprzyjaźnioną rodzinką z Konina, która tam właśnie spędzała urlop.
Kuba korzystając z okazji, że jesteśmy tak blisko pojechał na kilka godzin do Grzybowa, gdzie urlop spędzali jego bliscy znajomi - Krysia i Marek, z którymi w przyszłości mieliśmy jeszcze kilka okazji spotkać się podczas naszych wypraw.
Trzeciego dnia podróży pierwszą latarnią na naszej trasie były Gąski. Latarnia morska w Gąskach została zbudowana pod koniec XIX wieku. Latarnia jest udostępniona do zwiedzania. Na jej szczyt prowadzą kręte, granitowe schody. Żeby się dostać na taras trzeba pokonać ich aż 190. Ze szczytu rozciąga się malowniczy widok na Morze Bałtyckie, dostrzec można stąd Sarbinowo, Chłopy, Mielno i Unieście. Latarnia jest usytuowana w centrum wsi, u podstawy wieży znajduje się dom latarnika, kramiki z jedzeniem i pamiątkami oraz ładnie zagospodarowany teren. Latarnia została wpisana do rejestru zabytków.
Następnie udaliśmy się do Darłówka, nad którym góruje kolejny obiekt z naszej listy. Latarnia morska w Darłówku, choć zbudowana już w XIX wieku, została udostępniona do zwiedzania dopiero w roku 2000. Usytuowana jest przy ujściu rzeki Wieprzy, tuż przy wejściu do portu. Latarnia w Darłówku dysponuje jednym z najnowocześniejszych mechanizmów wskazujących drogę statkom.
Zaledwie 15 km dalej na wschód, w samym centrum miasteczka stoi monumentalna, zbudowana na planie koła latarnia morska w Jarosławcu. Każdą jej kondygnację podkreśla ozdobny gzyms. Jest czynna oraz udostępniona do zwiedzania. Z balkonu, z wysokości 33 m rozciąga się widok na morze i dwa duże przybrzeżne jeziora. Latarnia wpisana jest do rejestru zabytków.
Ostatnim w tym dniu, a ósmym w ogóle obiektem z naszej listy, do którego dotarliśmy była latarnia morska w Ustce. Zlokalizowana jest ona po wschodniej stronie falochronu, u ujścia rzeki Słupii. To bardzo ładna, architektonicznie urozmaicona, wykonana z czerwonej cegły budowla. Szczęśliwie oparła się wojennej zawierusze i nienaruszona dotrwała do naszych czasów. Również wpisana jest do rejestru zabytków. W Ustce zostaliśmy na nocleg, który poprzedziliśmy wieczornym spacerem.
Kolejny dzień zaprowadził nas w rejon Łeby. Pogoda cały czas sprzyjała, jazda przebiegała bezproblemowo. Nabraliśmy już sporo doświadczenia w jeździe grupowej, wymagającej przestrzegania pewnych zasad, mających podstawowy wpływ na bezpieczeństwo. W samym sercu Słowińskiego Parku Narodowego, ok. 1 km od linii brzegowej znajduje się latarnia morska Czołpino. Jest to budowla pochodząca z lat siedemdziesiątych XIX wieku. Podobnie jak poprzednia, przetrwała wojnę w nienaruszonym stanie. Do zwiedzania została udostępniona dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Z tarasu widokowego podziwiać można słynne ruchome wydmy, wspaniałe lasy, plaże oraz pobliskie jeziora. Żeby do niej dotrzeć musieliśmy w dużym upale pokonać w naszych motocyklowych kombinezonach i butach trasę ok. 1,5 km przez gęsto zalesioną wydmę. Zadanie znacznie trudniejsze niż w przypadku latarni Kikut, ale to również była przysłowiowa bułka z masłem. Prawdziwe wyzwanie, którego nie byliśmy jeszcze świadomi było cały czas przed nami.
Kilkanaście kilometrów na wschód znajduje się kolejny obiekt z naszej listy. To bardzo charakterystyczna, pomalowana w czerwono-biało-czarne pasy, usytuowana na 45 metrowej wydmie latarnia morska Stilo. Zbudowana została przez Niemców w 1906r. Ma kształt ściętego stożka i znana jest z technicznie zawansowanej konstrukcji, gdzie poszczególne elementy łączone są specjalnymi śrubami. Tego typu rozwiązanie posiadają tylko 3 latarnie morskie na świecie.
Jeszcze tego samego dnia dotarliśmy do Jastrzębiej Góry. Na tym odcinku musieliśmy po raz pierwszy, ale na szczęście ostatni, zmierzyć się z deszczem. Nie była to silna ulewa, ale tempo i komfort jazdy znacznie spadły. Zbyszek wykorzystał swoje znajomości i załatwił super nocleg w sali gimnastycznej z basenem. Nieopodal na Przylądku Rozewie, najdalej na północ wysuniętym fragmencie polskiego wybrzeża, stoi najstarsza polska latarnia morska Rozewie. Jest to metalowa budowla na murowanej podstawie z 1822 roku. Posiada najdalszy nad polskim morzem zasięg światła. Znajduje się w niej ciekawe muzeum. Obok, dosłownie o kilkadziesiąt metrów znajduje się druga, mniej znana, nieczynna latarnia Rozewie II. Ponieważ pochodzi z 1875 roku zwana jest „Nową”. Były to pozycje nr 11 i 12 na naszej liście.
Rano na szczęście pokazało się słońce, więc po wysuszeniu motocyklowych strojów wyruszyliśmy na Hel. Na tym półwyspie są trzy latarnie, które rzecz jasna zamierzaliśmy odwiedzić. Pierwsza, znajdująca się w Jastarni jest spośród wszystkich najniższa. Ma zaledwie nieco ponad 13 m wysokości. Choć jest czynna, nie jest udostępniona do zwiedzania. Ponadto jest odgrodzona płotem, zatem po zrobieniu pamiątkowych zdjęć z latarnią w tle, pojechaliśmy na koniec półwyspu do wioski Hel. Latarnia Helska jest jedną z najbardziej znanych i obleganych przez turystów. To ośmiokątna wieża zbudowana z czerwonobrunatnej licowanej cegły o wysokości ponad 40 m. Ponieważ stała przed nią olbrzymia kolejka do wejścia, a większość z nas w przeszłości zdążyła już ją zwiedzić, udaliśmy się do kolejnego obiektu z naszej listy. Chodzi o latarnię na tzw. Górze Szwedów, która czynna była w latach 1936-1990. Po zlikwidowaniu infrastruktury wojskowej w tym rejonie, latarnię wyłączono i od tego czasu pozostając bez opieki i zabezpieczeń ulega dewastacji. W tej chwili jest to skorodowana, zagrażająca upadkiem ruina strasząca w samym centrum wspaniałych helskich wydm. Aż dziw, że nikt tej zabytkowej budowli nie wziął pod opiekę.
Właśnie z Górą Szwedów wiąże się wspomniane wcześniej największe wyzwanie logistyczne całego wyjazdu. Ktoś pomyśli: „cóż to za sztuka przejść 3 km nadmorskim wydmami?”. Owszem, ale sytuacja staje się do kwadratu trudniejsza, gdy trzeba iść podczas bezwietrznej, upalnej pogody, w grząskim, piaszczystym terenie w pełnym motocyklowym rynsztunku. Po osiągnięciu celu wszyscy mieliśmy serdecznie dość. Drogę powrotną pokonaliśmy plażą, niosąc nasze motocyklowe buty i ubranka i brodząc po kolana w morskiej wodzie. Cóż to była za przyjemność! Bez wątpienia Góra Szwedów na zawsze pozostanie w naszych wspomnieniach z wyprawy.
Jeszcze tego samego dnia udaliśmy się do Sopotu, gdzie tuż przed wejściem na słynne molo, stoi ładnie wkomponowana w otoczenie wysoka budowla. W rzeczywistości jest to komin szpitala reumatologicznego, który przez wiele lat pełnił także rolę punktu widokowego i latarni morskiej. Obecnie ze względu na ograniczony zasięg światła nie jest już formalnie latarnią, tylko znakiem nawigacyjnym. My jednak uznaliśmy, że to miejsce zasługuje na nasze odwiedziny.
Po południu udaliśmy się do gdańskiej dzielnicy Nowy Port, gdzie stoi najpiękniejsza chyba latarnia morska w Polsce. Od 1984 roku jest nieczynna, a od 2004 udostępniona do zwiedzania. Jest to zabytkowy i muzealny obiekt, pięknie odrestaurowany przez prywatną osobę. Szczyci się, jako jeden z nielicznych na świecie, posiadaniem tzw. kuli czasu. Latarnia odegrała też swoją rolę podczas II wojny światowej. To z niej właśnie podany został sygnał do ataku na Westerplatte dla niemieckiego statku Schleswig-Holstein. Dzięki temu, że rozciąga się z niej wspaniały widok na Westerplatte i Port Północny mogliśmy choć z daleka zobaczyć nowoczesną sylwetkę ostatniej, osiemnastej latarni jaka znajdowała się naszej liście. Niestety wstęp na teren Portu Północnego jest zamknięty.
Wieczorem, gdy było już ciemno dotarliśmy do Krynicy Morskiej. Tym razem noclegu szukaliśmy „na bieżąco” ale jak zawsze udało się coś znaleźć. Zakwaterowaliśmy się wszyscy w jednym niewielkim pokoiku i wspominaliśmy miniony, pełen wrażeń dzień. Rano zwiedziliśmy ostatnią na polskim wybrzeżu latarnię morską w Krynicy Morskiej. Konstrukcyjnie wyróżnia się od innych tym, że ma nietypową klatkę schodową, w której schody usytuowane są wzdłuż ścian. Została wybudowana w 1951 roku w miejscu poprzedniej, wysadzonej w powietrze przez Niemców podczas wojny. Korzystając z okazji, że zajechaliśmy tak daleko na wschód postanowiliśmy dotrzeć jak najdalej jest to możliwe. Tym sposobem znaleźliśmy się w rejonie przygranicznym z należącym do Rosji Obwodem Kaliningradzkim, a więc zaliczyliśmy w 100% północną granicę Polski.
Jazda powrotna do domu przebiegła bezproblemowo. Po drodze zrobiliśmy kilka postojów, między innymi w Malborku i Grudziądzu i po 6 dniach nieobecności ze sporym bagażem wrażeń wróciliśmy do codziennych obowiązków. Łącznie przejechaliśmy nieco ponad 2400 km.
Tekst - Mariusz O. "Niania"
Redakcja całości - Kuba O. "Synek"